Ministru Manetelu Husu Komunidade Afeitadu 52 Koopera Ho Governu Ba Dezenvolvimentu No Espansaun AIPNL Comoro Dili
Dili, 24 Outubru 2025 - Governu liuhusi Komisaun Konjunta Libertasaun Rai no Proprieridade Dezenvolvimentu No Espansaun Aeroportu Internasional Prezidente Nicolau Lobato Comoro Dili, kompostu husi Ministériu Transporte Komunikasaun, Administrasaun Aeroportu no Navegasaun Aérea Timor-Leste, Empreza Públiku (ANATL, E.P), Sekretária Estadu Terras Propriedade, akompaña husi Prezidente Komisaun E Marcos Xavier. halo diálogu hodi husu komunidade afetadu na'in-52 iha suku Madohi atu koopera ba dezenvolvimentu no espansaun aeroportu Komoro.
Xefe Suku Madohi Bernardino de Cristo iha nia diskursu hatete Projetu Dezenvolvimentu No Espansaun Aeroportu Internasional Prezidente Nicolau Lobato Comoro Dili la'os ema ida nia interese maibé ba ema hotu.
“Projetu espansaun no dezenvolvolvimentu AIPNL laos Ministru nia interese, deputadu/a sira nia interese laos ema matenek nia interese maibé ita hotu nia interese, ita hakarak nakar ba ukun an barani ba ukun an, agóra ita mos tenki barani lori Timor-Leste ba objetivu ida deit sustentavél ho nune'e iha futuru bele hetan rezultadu diak, aeroportu ida ne'ebé di'ak nasaun seluk bele hateke hetan Timor” dehan Bernadino de Cristo
Diálogu ne'e ho objetivu atu rona ezijensia komunidade afeitadu sira no buka solusaun ba rai ne’ebé disputa ho nune’e Governu atu halo espansaun aeroportu internasional Nicolau Lobato Komoro Díli.
"Advogadu sira submete ona prosesu ne'e ba tribunál, hanesan ministru hau nia pozisaun klaru katak ita hotu buka atu servisu hamutuk no koopera ho nune’e hodi dezenvolvimentu ba aeroportu ne'e bele la'o, ha’u hanesan ministru mtc laos hau nia kompetensia adu deside rai ne'e partense ba komunidade sira nia ka lae, kompeténsia sira ne'e deside husi tribunal mak bele deside semak nain ba rai, dehan Ministru Manetelu iha nia diskursu iha edifisiu ANATL.
Governante ne’e husu ba komunidade, karik balun simu ona indemnizasaun ba ai-horis no uma, bele hamamuk fatin refere bainhira desizaun iha tribunál katak komunidade mak sai na'in ba rai ka Estadu maka sai na'in ba rai ne'e.
“Ha'u orienta ona ba komisaun konjunta interministeriál sei halo prosesu ba realoka komunidade afeitadu antes loron 31 Outobru, ha'u tenke enkontru ho advogadu sira hatete Ministru Manetelu.
Prosesu tuir mai advogadu ho komunidade afeitadu sira sei kontinua enkontru ho nune’e iha semana oin bele iha ona rezultadu, Governu prontu selu maibé sira-ne'ebé hetan ona indemizasaun bele hamamuk ona fatin, atu prosesu ne'e labele dada tempu tan, tanba sei afeita ba konstrusaun aeroportu.
iha dialogu ne’e reprezentante komunidade sira ezije Governu indemniza mós ba rai ne'ebé sira hela tanba tempu agora susar atu buka rai hodi konstrui fali uma, ho nune’sira-nia osan lato'o hodi sosa tan rai foun ida. komunidade ezije ida-ne'e tanba balun hela dezde iha tempu okupasaun Indonézia nia ukun to'o agora.
Hatan ba preokupasaun ne’e Ministru Manetelu Hatete bainhira iha desijaun final husi tribunal afavór ba komunidade sira ou afavór ba governu governu mantein pozisaun fatin ne’e tenki hamamuk.
“Atu komunidade mak nai ba rai mós tenki sai, atu governu mak nain mós tenki sai tanba governu nia planu atu harii aeroportu internasional hanesan odomatan boot Timor-Leste nia" afirma Ministru Manetelu
Enkuantu, komunidade ne'ebé afetadu ba espansaun konstrusaun aeroportu hamutuk 252, komunidade ne'ebé Governu indemniza ona hamutuk 200 no komunidade ne'ebé sei reklama hanesan disputa ba rai hamutuk 52, maibė Governu indemniza ona na'in-19 no hela na'in 38 mak seidauk hetan indeminizasaun.
Ministru Manetelu Fiar katak desizaun ne'ebé governu foti bele halo kontente ema hotu, governante ne'e konsidera deklarasaun sira husi advogado hatudu ho intensaun atu kolabora ho governu, tanba nemak daudaun ne'e kompania konstrui hela edifisiu provizóriu ba ANATL nia fatin ne'ebé lokaliza besik odamatan aeroportu nian.








